Princess of Persia

Je hoeft niet persé naar het buitenland voor een exotische ervaring. Ze komt naar je toe deze winter, in de Tata Steel dagvierkamp. Mijn resultaat was dit jaar matig, maar de partij tegen Niusha Afshar uit Iran maakte het gehele toernooi meer dan goed! Zij krijgt van mij de bijnaam “Princess of Persia”. Verloren in haar donkere ogen liet ik mij bijna op sprookjesachtige wijze mat zetten.

 

In groep 3H had ik de hoogste rating, maar scoorde slechts 50%. Nog steeds zoekende naar “de goede vorm” begon ik met een zeer ongelukkige nederlaag. Als ik die gewoon remise had gehouden, dan was ik groepswinnaar geworden.

 

Toen mocht ik in de tweede ronde plaatsnemen tegenover een mooie jongedame uit Iran, Niusha Afshar. Een schaak-toeriste, zij heeft de afgelopen jaren gespeeld in diverse toernooien in Europa en het Midden-Oosten. Hier in het westen met make-up en zonder hoofddoek, is ze een stralende verschijning die aller aandacht trok. Er waren althans nog nooit zoveel toeschouwers bij mijn bord!

 

Wat de partij extra bijzonder maakte was mijn kamikaze actie met de koning via c3-b4-a5 naar a6, waar deze óf mat gezet zou worden óf toch de winnende wandelkoning zou blijken te zijn. Het werd gelukkig het laatste, maar zoals Robin van Kampen himself na afloop liet zien had ze met een schitterend mat in 6 de partij kunnen winnen. Zie diagram 3 hieronder: nadat ze al haar andere stukken heeft geofferd speelt ze de stille zet 35...Ld5! met ondekbaar mat middels 36...Lb7. 

Albert  Segers – Niusha Afshar      Tata Steel Dagvierkamp 3H - 16 januari 2018

1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 e6 6.Pdb5 Lb4 7.a3 Lxc3 8.Pxc3 d5. Ik had gezien dat ze dit altijd speelt tegen 1.e4 en ik wilde dit ook wel graag spelen. Wit heeft het loperpaar gekregen zonder compensatie voor zwart. Zoals de angelsaksen plegen te zeggen: “White plays for 2 results”. Ik denk dat objectief gezien inderdaad de kans op winst voor wit 50% is en de kans op remise de andere 50%. Maar dat is theorie, op ons niveau komt er altijd nog wel een kans voor zwart, zeker tegen kamikaze piloot Appie ...

9.Ld3 Deze zet had ik voorbereid, is wat minder bekend dan de hoofdvariant 9.exd5, maar houdt ook al het voordeel vast. 9...dxe4 (het alternatief is 9...d4 10.Pe2 e5 11.0-0 waarna wit lekker spel heeft met de breekzet f2-f4) 10.Pxe4 Pxe4 11.Lxe4 Dxd1 12.Kxd1 Ld7 13.Le3 0-0-0 14.Kc1 De hoofdvariant is tegenwoordig 14.Ke2 maar met mijn aanpak van Kc1 + b4 + Kb2 bevind ik me in goed gezelschap: Bobby Fischer placht dit ook zo te spelen. 14...Kb8 15.b4 e5 16.Kb2 f5 17.Ld3 Le6 18.f3 g6? Dit gaat te makkelijk voor wit, zij gaat nu al pion e5 verliezen. 19.The1 Lf7 20.Lg5 Tde8 (andere zetten helpen ook niet meer) 21.b5 e4! Dit is de beste manier om de pion te geven. 22.fxe4 fxe4 23.Lxe4 Pa5 24.Lf4+ Ka8 25.Kc3(!) Absoluut een goede zet, de witte koning staat sterk op b4 (en veilig zolang de witte loper op e4 b7-b6 van zwart voorkomt ..). 25...Tc8+ 26.Kb4 Pc4 27.Tad1?. Teken van slechte vorm, met 27.Lxb7+ Kxb7 28.Te7+ en Txf7 win ik heel simpel de partij. Maar deze zet geeft nog niks weg (+1.70). 27...Pb6 28.Td4! De beste zet, inmiddels had ik de mogelijkheid 28.Lxb7+ gespot, maar die is nu veel minder sterk dan een zet eerder, omdat zij nu na de afwikkeling op c2 kan slaan. Zwart staat nu machteloos tegen het winnende plan a4-a5. 28...The8 29.Ted1 Van alle goede geesten verlaten speel ik deze logische zet (heeft in eerste instantie ook de voorkeur van Fritz) en nu grijpt Niusha haar kans, de geest is uit de fles! (zie diagram 1)

       Diagram-1 Zwart speelt 29... Txe4!

29... Txe4! 30.Txe4 Pd5+ En nu stond ik voor een lastig dilemma: na 31.Txd5 Lxd5 is de winst door de ongelijke lopers in gevaar en ik had het punt heel hard nodig! 31.Ka5 zag er levensgevaarlijk uit maar ik zag geen mat voor haar en dan was dit wel de sterkste zet. In deze stelling in de analyse achteraf, kwam Robin van Kampen om de hoek kijken (zie diagram 2).

       Diagram-2 Zwart heeft mat in 6! (na 31...b6+ 32.Ka6)

Ik zat samen met mijn zoon Paul in het café de partij na te spelen en Robin zat aan een tafeltje even verderop. Hij volgde uit zijn ooghoeken blijkbaar onze analyse en op dit moment kwam hij bij onze tafel staan. “Mag ik even een suggestie doen” vroeg hij. En even later werd het ene fraaie matbeeld na het andere op het bord getoverd. Hij begon met 31...b6+ 32.Ka6 Tc3! waarop ik 33.a4 gepland had. Dat wilde hij eerst weerleggen met de fantastische, studieachtige zet 33... Te3!? Na 34.Lxe3 is het mat met 34...Pc7+ en na 34.Txe3 is het mat met Pb4+. Maar dan kan wit zich nog even redden met 34.Tc4. Wat wel direct wint na 33.a4 is 33...Le6!, er dreigt dan Lc8 mat en na 34.Txe6 is het mat middels 34...Pb4+.

Vervolgens werd ook de verdediging 33.Td3 weerlegd en wel op sprookjesachtige wijze, geheel passend bij deze prinses uit duizend en één nacht: 33...Txa3+! 34.Txa3 Pb4+! 35.Txb4 Ld5!! en het is ondekbaar mat via 36...Lb7+. (zie diagram 3).

      Diagram-3 Zwart speelt 35...Ld5!

Gelukkig voor mij zag zij dit geforceerde mat in 6 ook niet en koos ze in diagramstelling 2 voor de logische zet 31...Pc3. Hierop speelde ik 32.Tde1 (veel sterker is 32.Te7! of 32.Td7! met eenvoudige winst) waarna zij haar laatste troef uitspeelde met 32... b6+ 33.Ka6 Pxe4 34.Txe4 Tc4!? 35.Txc4 Lxc4 met de “obvious threat” 36...Ld5. Zie diagram 4. 

      Diagram-4 Wit wint met 36.Lc7 Ld5 37.Lxb6

Maar nu komt ze één tempo tekort en wordt mijn koning een winnende kracht. 36.Lc7 Ld5 37.Lxb6 axb6. Direct na afloop gaf ze aan een pion te kunnen winnen met 37... Lb7+ 38.Ka5 axb6+39.Kxb6 Lxg2. Maar dan wint 40.Kc7!! heel eenvoudig: zwart is dan volkomen machteloos tegen het oprukken van de witte pionnen en wordt snel matgezet. 38.g3 Le4 39.c3 Lc2 40.Kxb6 Kb8 41.c4 en het is duidelijk dat wit gaat winnen. Zie diagram 5.

      Diagram-5 Wit staat gewonnen

Het moet nog wel even nauwkeurig, zwart moet geen blokkade kunnen innemen doordat wit zijn pionnen op zwart zet. Zwart kan maximaal bereiken dat zij haar loper voor de drie pionnen geeft, maar daarna is wit veel sneller op de koningsvleugel.

41. c4 g5 42. c5 h5 43. Ka5 Kb7 44. Kb4 h4 45. a4 hxg3 46.hxg3 Be4 47. c6+ Kc7 48. Kc5 g4 49. a5 Kb8 50. b6 Bd3 51. Kd6 Kc8 52. b7+ Kb8 53. Kd7 Bb5 54. a6 Ka7 55. Kc7 1-0

   

Hieronder kan de gehele partij nagespeeld worden.