Geen Stunt Bekerteam

Voor de RSB bekercompetitie was het lot voor SG Overschie op Messemaker gevallen. Een zeer koude maandagavond bracht 4 spelers en een non-playing captain, tevens live verslaggever en fotograaf in de appgroep, naar een bedrijventerrein aan de rand van Gouda. Het is dat er tegenwoordig Google Maps en meer van dat soort zaken is. Anders waren de spelers nu waarschijnlijk nog steeds aan het zoeken. Eenmaal in de zaal ademde alles denksport en schaken in het bijzonder. Lage plafonds, veel tafels en een bar waar de prijzen nog het niveau hebben van wat we 17 jaar geleden in kroegen betaalden.

Bij de bekercompetitie vindt de loting voor de kleuren kort voor aanvang plaats. Overschie was met een stevige delegatie gekomen. Messemaker ook. Zij hebben vele kanonnen om uit te kiezen en ze hadden er een aantal bereid gevonden. We keken tegen gemiddeld ratingnadeel aan van zo’n 100 puntjes. Toch kan er in de beker altijd van alles gebeuren. Alleen deze avond niet, al was de 3-1 winst voor Messemaker geflatteerd.

Wij kregen wit op bord 1. Dat had als gevolg dat Robert en Maurits met wit speelden tegen respectievelijk Scheeren, P (2346) en Evengroen (2092) en Erik en Henk met de zwarte stukken tegen Hennink (2166) en Van Geffen (2011). Het tempo bedroeg 90 minuten voor de gehele partij en vanaf zet 1 kwam er per zet 15 secondes bij. De openingsfase van het duel liep vrij gelijk op. Erik en Maurits moesten weliswaar alle zeilen bijzetten maar daar stond tegenover dat Robert en Henk geen problemen kenden.

Rond de klok van 2230 uur werd het vuurwerk te vroeg ingezet. Na een blik op stellingen bij Erik en Maurits dacht Robert een briljant plan te hebben. De heren leken namelijk  de ergste storm achter zich te hebben gelaten en Henk stond ‘op zijn Henks’. Wat wil zeggen: ongeveer gelijk dus kansen! Het plan achter het remiseaanbod was dat er a) tijd zou worden gewonnen (gebeurde ook), b) het zou leiden tot allerlei overleg bij Messemaker (gebeurde ook), c) het de ‘topspeler’ bij Messemaker zou neutraliseren (gebeurde ook) en d) het toch niet zou worden aangenomen gezien de stelling op de andere borden (gebeurde niet).

Het briljante plan bleek minder briljant want Scheeren liet zijn klok eens rustig 10-15 minuten lopen en zag dat het op bord 2 en 3 in positieve zin aan het ontwikkelen was voor Messemakers. Ook zag hij dat zijn zeer aimabele tegenstander een klein plusje had in een ingewikkeld middenspel. Kortom, hij nam het op enig moment aan. Voordeel was nog steeds dat de topspeler geneutraliseerd was, maar nadeel was dat er niet meer voor een vol punt op bord 1 kon worden gespeeld.

En dat nadeel werd een stuk groter toen Erik met goed en nauwkeurig spel een pionneneindspel had bereikt dat remise is maar helaas toch door een reken- / telfout verloor. In deze stelling is wit aan zet. Door de pionnenstructuur heeft wit een heel klein voordeel, welke vrijwel teniet wordt gedaan door de betere positie van de zwart koning. Het plan voor zwart is om de e-pion te ruilen tegen de f-pion op enig moment. Voor beiden geldt dat de koning het belangrijkste stuk is. Wil je winnen, dan moet dat door een bepaalde oppositie / sterke koning.

Er volgde allemaal logische zetten: Ke2 Kd5; Kd3 e5; f3 a5; h4 g6; g3 a4; b3 axb3; axb3 en toen stond het zo:

Hier is zwart is aan zet. Erik bedacht hier het plan dat druk op de b3 pion de snelste weg naar remise is en speelde Kc5. Wit antwoordde met Ke4 en na …. Kb4; Kxe4 Kxb3; f4 is het helaas helemaal gewonnen voor wit omdat de witte pion op f4 eerder aan de overkant is. Dat komt omdat de zwarte koning “in het pad van de eigen pion staat” en wit met de zet h5 het pad vrij maakt voor de f-pion. Zwart had nog remise kunnen maken na Ke4 als hij Kd6 had gespeeld om de e5 pion te dekken. Met plannen is vaak het geval dat als je eenmaal stap 1 van een plan zet, dat stap 2 dan ook volgt.

Jammer voor Erik en al zijn taaie verzet in het middenspel om zo met een telfout te verliezen. Wel leerzaam voor de kijkers! Zwart kan in deze stelling het beste ...b5 spelen om velden voor de witte koning af te nemen. Maar ook dan moeten beide spelers goed blijven opletten. Pionneneindspelen zijn levensgevaarlijk!

Aan bord 3 speelde Maurits de Fischer variant tegen de Winawer. De reputatie van deze variant is berucht: goed voor snelschaken, minder goed voor langzaamschaken. Maurits kreeg dan ook behoorlijk wat druk te verwerken, daar zwart het uitstekend speelde. Gelukkig wist Maurits zijn loperpaar optimaal te benutten en ook hij kwam in een technisch ingewikkeld eindspel. Na veel omzwervingen stond het zo:

Houd u even vast: er zijn hierna nog een kleine zesduizend zetten gespeeld. Omdat de fase van gongschaak was aangebroken, hoefden de spelers niet meer te noteren.

Zwart staat in deze stelling optisch wat beter. Met nauwkeurig verdedigen kan wit dit remise houden. De pionnen op a5 en c3 zijn minder belangrijk om te behouden dan de pion op h4. Verder is het heel belangrijk om te bedenken wat je met de witte loper steeds doet. Er zijn twee keuzes: passief dekken (op e1) of actief dekken (op diagonaal h2-b8).

Lang verhaal kort: met voldoende tijd was de juiste verdediging vast en zeker gevonden, maar in tijdnood en onder druk van massatoerisme rondom het bord gingen helaas teveel witte pionnen verloren. Vooral het verlies van de h-pion was een dure en Messemaker stelde met de zege de overwintering in de beker veilig.

Op bord 4 probeerde Henk van alles om er nog wat van te maken. Aan het begin van het middenspel, na de opening welke de kenmerken had van een soort versnelde draak in het Siciliaans, was er niet zoveel aan de hand. Om toch water uit steen te persen koos Henk voor een pionoffer om de boel te compliceren. Helaas waren de witte stukken actief en moest Henk een eindspel met een pion minder nog even nauwkeurig verdedigen voor het halfje.

Door de zeeslang van Maurits was het al dinsdagochtend toen onze mannen de speelzaal in Gouda verlieten. 3-1 was de uitslag maar een gelijkspel lag zeker binnen de mogelijkheden. We moeten ons maar vasthouden aan eeuwenoude spreekwoord: “Pech in de Beker is Geluk in de KNSB”. Kom dus allen zaterdag kijken en aanmoedigen: de kelderkraker in de kerk tegen Krimpen!