Over mentale kwesties in schaken.

Schaken is sport, spel, wetenschap, kunst, misschien wel al dat bij elkaar.
De essentie van het spel is wellicht als volgt: 
Indien je vaker dan je tegenstander bij elke gelegenheid de objectief beste zet speelt ( welk stuk naar welk veld) ga je doorgaans winnen. Zoiets.

Maar dat is niet alles. Schaken is ook een mentaal spel: wie het best met zijn mentale capaciteit omgaat heeft een grotere kans op succes dan zij/hij die dat minder goed doet.

Ik ga hier een opsomming geven van tips die ik zelf gekregen heb, die ik in het voorbijgaan heb gehoord en over vragen die je zelf kunt stellen als speler. Er zullen er vast nog meer zijn, ik claim geen volledigheid. 

Ze zijn, vind ik, vooral van toepassing wanneer je tegen een gelijkwaardige speler of een (veel) sterkere speler speelt.

1.  Speel tegen de stukken op het bord, niet tegen je tegenstander. Laatstgenoemde is misschien clubkampioen, heeft een zelfverzekerde uitstraling, speelt zijn zetten met bravour, of drukt de klok hard in. Laat je er niet door afleiden, houd je focus geheel op het bord.

2. "Klopt het wat ik zie?" Dit herken je vast;  je (sterkere) tegenstander laat een pion of stuk instaan en die kan je pakken. Je denkt "zo'n sterke tegenstander maakt niet zulke fouten" en je laat het snel voorbij gaan. Fout.
In een dergelijke situatie kun je het volgende doen: kijk of het pakken van dat stuk of die pion vervelende gevolgen voor je heeft. Steek er tijd in. Zie je de weerlegging niet, pak het stuk of de pion. Vertrouw op je zelf, en wees je ervan bewust dat ALLE schakers fouten maken en zelfs blunderen, dus ook jouw tegenstander. 

3. Je tegenstander van vandaag is op papier veel sterker, en je denkt "laat ik maar voorzichtig spelen, dan red ik het misschien wel". Ook fout. Je tegenstander is op papier beter omdat zij/hij de stukken vaker goed neerzet. Dat doet die tegenstander het liefst in een rustige stelling waarbij er weinig risico wordt gelopen.
Indien je de stelling compliceert - pion offeren voor ontwikkeling, aanval beantwoorden met tegenaanval- is je kans op succes groter.

4. Je krijgt een remiseaanbod van een sterkere speler. Je denkt "wow!", ik heb een halfje.
In een teamwedstrijd kan je zo'n aanbod krijgen als daarmee de winst voor de tegenstanders wordt veiliggesteld. In een individuele partij kan het zo zijn dat de sterkere een blunder heeft begaan, dat ziet, en jou remise aanbiedt voor het uit de hand loopt. Dus: goed kijken hoe de stelling ervoor staat, alvorens je het aanneemt.

En dan nog wat vragen die je jezelf kunt stellen: 

1. Ben ik een speler die al gauw met remise tevreden is of wil ik altijd winnen?
2. Is mijn angst om te verliezen groter dan mijn wil om te winnen?
3. Ben ik bang om ratingpunten te verliezen als ik teveel risico neem en daardoor verlies?
4. Speel ik de openingen die bij mijn speelstijl passen? 

Succes ermee!

Rob